وضعیت آب در مازندران به چه صورت است؟
آب، همان عنصر حیاتی معروف
وضعیت آب در مازندران (خطه ویلایی شمال کشور) به چه صورت است؟
وضعیت آب آشامیدنی مازندران مسئله‌ای است جدی، از این رو تلاش کردیم در این مقاله این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم، از عواملی که مشکلات آب آشامیدنی مازندران را تشدید می‌کنند سخن بگوییم و شرایطش را وارسی نماییم. آب آشامیدنی مازندران به دلیل سیاست‌ها و مدیریت‌های ناصحیح در حال از بین رفتن است که مقابله با آن تلاش‌های همه جانبه نیاز دارد.
کم آبی، نگرانی روز کشور
مروری بر وضعیت آب آشامیدنی مازندران
مشکل آب احتمالا برای شما هم خبر تازه‌ای نیست، در واقع سال‌هاست که از تیتر بزرگ روزنامه‌ها گرفته تا مطالب ارائه شده در رسانه‌های اجتماعی، کم آبی را فریاد می‌زنند و آن را معضلی خطیر و جدی می‌خوانند. مسئله کم آبی و خشکسالی که در برخی استان‌های کشور مشهودتر است، ساکنان این استان‌ها را بر آن داشته تا به هر قیمتی ویلایی در شمال اختیار کنند و حداقل مواجهه با کم آبی را حتی‌الامکان به تعویق بیندازند. در حالی که بر سر خرید ویلای مازندران ماراتنی عجیب به راه افتاده، آب آشامیدنی مازندران هم آن چنان تعریفی ندارد که در ادامه بررسی دقیق‌ترش را پیش خواهیم گرفت.
وضعیت آب شهری روستایی در شمال کشور
در این مقاله بیشتر وضعیت آب آشامیدنی مازندران را وارسی خواهیم کرد. برخی روستاهای مازندران با مشکل آب آلوده دست به گریبانند به طوری که اهالی آن‌ها ادعا می‌کنند همزمان با بارش باران، آب آشامیدنی شمال بی‌کیفیت می‌شود. این اهالی محترم که نمی‌توانند چنین آبی را بنوشند در فروشگاه‌ها صف می‌کشند بلکه بتوانند آّب معدنی تهیه کرده و خود را از چنین وضعیتی نجات دهند.
گاهی پس از بارش باران، املاح آب آشامیدنی مازندران بقدری زیاد می‌شوند که تغییر رنگ آب کاملا مشهود حس می‌شود (آب آشامیدنی مازندران به رنگ زرد به چشم می‌خورد). برخی اهالی روستاهای مازندران اذعان می‌کنند آّب آشامیدنی مازندران (آب موجود در روستاهایش)، را اگر بجوشانند میزان رسوبشان قابل تأمل خواهد بود. مسئولین ذیربط بر این باورند، آن چه چنین مشکلاتی را رقم زده، پوسیدگی بسیاری از لوله‌هایی است که هدف آب‌رسانی به روستاهای مازندران را دنبال می‌کنند.
وقتی حفر چاه در مازندران دردسرساز می‌شود
پیش‌تر اشاره کردیم کاهش بارش باران حتی مناطقی چون شمال را هم با کم آبی و افت آب‌های زیرزمینی مواجه ساخته و این امر سبب شده عده زیادی به راه‌هایی همچون حفر چاه‌های کوچک و بزرگ چنگ بزنند. این کار شاید بتواند مشکل را در کوتاه مدت بپوشاند اما در بلند مدت زمینه ساز مشکلات جدی‌تری خواهد بود.
با حفر چاه‌های متعدد، سفره‌های زیرزمینی پیش از آن که باید به صفر می‌رسند و این مسئله مسبب خشکسالی‌های خطیری خواهد بود که همه مردم را درگیر خواهد ساخت.
حفر چاه که اغلب به صورت دستی توسط کشاورزان مازندرانی صورت می‌گیرد حاصل نگرانی از کمبود آب و عدم توانایی کشت برنج و دیگر محصولات در حجم‌های بالاست که اگر منصف باشیم آن را یک نگرانی طبیعی خواهیم خواند. خوب می‌دانیم بیشتر زمین‌هایی که در شمال کشور زیر کشت می‌روند شالیزارهایی هستند که تشنه آب‌اند و اگر آب نباشد نمی‌توانند راه به جایی ببرند. از این رو آن زمان که بی‌آبی بر این شهر سایه می‌اندازد کشاورزان از بیم از دست دادن محصول و درآمدشان به روش‌هایی چون حفر دستی چاه متوسل می‌شوند که این امر در آینده‌ای نزدیک مسبب نتیجه‌ای بدتر همچون خشکسالی عمیق خواهد بود.
آن چه کمی نگران کننده به نظر می‌رسد این است که در برخی زمین‌ها بیش از یک چاه حفر شده است و این امر به خوبی بحرانی بودن شرایط را نشان می‌دهد.
چاه‌های دستی از چه نوع چاه‌هایی حکایت دارند؟
زمانی که از چاه دستی سخن می‌گوییم، مقصودمان چاه‌هایی هستند که حفر آن‌ها بدون استفاده از به روزترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات روز صورت می‌گیرد. لازم به توضیح است که چنین چاه‌هایی معمولا عمیق نیستند و بر اساس آمار و ارقامی که گزارش شده عمق آن‌ها نهایتا به 40 متر می‌رسد به همین خاطر است که دستی می‌توان آن را انجام داد و بیشتر کشاورزان به سهولت چنین اقدامی را در پیش می‌گیرند.
جالب است بدانید در برخی قسمت‌ها کشاورزان با کندن کمتر از 10 متر به صورت دستی به آب می‌رسند که همین امر سبب شده تمایل کشاورزان به حفر چاه روز به روز بیشتر و این مسئله به طور مداوم حادتر گردد.
یکی از عواملی که باعث شده حفر این چاه‌ها این‌گونه متداول و مرسوم گردد این است که کشاورزان معتقدند این نوع چاه‌ها کاملا جدا و متفاوت از سفره‌های زیرزمینی هستند و با حفر چنین چاه‌هایی لطمه‌ای به آب‌های زیرزمینی وارد نخواهد شد که این مسئله نیز به نوبه خود جالب توجه است!
برخی دیگر اما دلیل‌های جالب‌تری می‌آورند و به شکلی عجیب‌تر عملکردشان را توجیه می‌نمایند، آن‌ها ادعا می‌کنند استفاده از چاه‌های دستی در مواردی که بی‌آبی چنان حاد است که راه دیگری باقی نمی‌ماند هیچ مانعی ندارد و جالب این که بر این باورند، کارشناسان با نظر آن‌ها کاملا موافق و هم عقیده هستند. همه این عوامل دست به دست هم داده‌اند تا آب آشامیدنی مازندران و دیگر استان‌های شمال با مشکلی جدی گلاویز باشد.
حفر چاه دستی در کدام شهرها راحت‌تر است؟
موضوع کم آبی یکی از اساسی‌ترین موضوعات و مشکلات در کشور است که سبب شده حفر دستی چاه روز به روز بیشتر نمود پیدا کند. اگر خاطرتان باشد اذعان نمودیم چاه‌هایی که دستی حفر می‌شوند و بی‌نیاز از تخصص و مهارت خاصند، عموما دارای عمق‌های اندک می‌باشند.
بد نیست بدانید که در شهرهایی که در جوار دریای خزر قرار گرفته‌اند (آن‌ها که با نام جلگه‌ای شناخته می‌شوند)، عمق آب‌های زیرزمینی بسیار کمتر است به این معنی که کشاورز با کمترین تلاش و در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌تواند به سفره‌های زیرزمینی برسد و با خیال آسوده از این آب‌ها استفاده نماید.
در برخی از این مناطق به قدری عمق سفره‌های زیرزمینی اندک است که کشاورز تنها با کندن 5 متر چاه، به آب (این گنجِ گران‌قدر) می‌رسد. شاید از خود بپرسید چرا انجام چنین کاری این‌قدر راحت و ساده است؟ باید بگوییم یک کشاورز برای حفر چاه نیازی به مجوز ندارد و از آن‌جا که تخصص و مهارتی هم نیاز ندارد بدیهی است که از آن استقبال می‌نماید.
انشعابات غیرمجاز آب در روستاهای مازندران
مشکلات آب آشامیدنی مازندران به همین‌جا ختم نمی‌گردد و در لابلای مواردی که ذکر کردیم گاها انشعابات غیرمجاز آب هم مشاهده می‌شود که از این کار برای آب‌رسانی به شالیزارها، باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی استفاده می‌کنند. موانع موجود بر سر راه آب آشامیدنی مازندران سبب شده برخی حتی کنتورهای آب را دستکاری کنند و یا از نصبش امتناع ورزند.