نحوه طراحی راه پله ویلا | انواع طراحی پله
طراحی راه پله ویلا چگونه است؟
طراحی راه پله یکی از مهم‌ترین ایده‌های بشر برای راحتی و افزایش دسترسی در مکان‌های مختلف بوده است. اگرچه در ابتدا باید به جنبه کاربردی راه‌پله و نیازی که رفع می‌کند توجه کنیم؛ اما در این اواخر راه پله نقش دیگری را نیز بر عهده گرفته است و آن هم جنبه زیبایی شناختی آن است.
راه پله در مکان‌هایی مانند خانه‌های مدرن و ویلایی علاوه بر این که راهی برای ارتباط بین بخش‌های مختلف منزل است، می‌تواند منزل شما را بسیار زیبا و مدرن جلوه دهد؛ به همین دلیل است که طراحی راه پله، شکل ظاهری آن اهمیت پیدا می‌کند. در این مقاله قصد داریم شما را با ایده‌های کاربردی برای طرح راه پله به ویژه برای ویلا و منازل مسکونی ویلایی آشنا کنیم.
راه پله مستقیم
راه پله مستقیم همان‌طور که از نام آن بر می‌آید بدون هیچ نوع خمیدگی و به طور کامل صاف است. این طراحی پله برای فضاهای ساده‌تر مناسب خواهد بود؛ زیرا طراحی آن کامل ساده و غیر مینیمال است. راه پله‌های مستقیم برای افرادی که در منزلشان کودکان و سالمندانی را نگه‌داری می‌کنند، بسیار مناسب است؛ زیرا مانع از لغزش و سکندری خوردن کودکان نوپا و افراد سالمند و بیمار می‌شود.
اگر دلتان می‌خواهد که این نوع راه‌پله را کمی از حالت سادگی مطلق خارج کنید، می‌توانید با اضافه کردن مورد مدرنی مانند نرده‌های فلزی و رایزرهای باز شکل آن را کمی چشم‌گیر کنید. یکی از معایب این نوع راه‌پله آن است که فضای خطی زیادی را اشغال می‌کند و فضای کمی برای خلاقیت بیشتر دارد.
راه‌پله L شکل
طراحی راه پله ال شبیه به کلمه L انگلیسی است. ابتدا مستقیم و در میانه یک خمیدگی با زاویه 90 درجه دارد که آن را به این کلمه شبیه می‌کند. این راه‌پله به جهت منطقه فرود گسترده‌تری که دارد فضای کمتری را اشغال می‌کند و این مدل پله دوبلکس برای خانه کوچک بسیار مناسب است. حرکت بر روی این نوع راه‌پله نیز به نسبت ساده است. در نقطه چرخش می‌تواند حتی یک پاگرد برای استراحت داشته باشد که ایده بسیار خوبی است.
طراح پله دوبلکس L از حریم خصوصی شما بیشتر از نوع مستقیم حفاظت می‌کند، علتش هم همان خمیدگی در قسمت وسط است که مانع از دید مستقیم از پایین پله‌ها به سمت بالا می‌شود.
همچنین ایمنی این نوع بیشتر از نوع مستقیم است؛ چرا که منطقه فرود مرکزی مانع از پرتاب شدن کامل بر روی زمین می‌شود و تعداد پله‌هایی که فرد از آن سقوط می‌کند کمتر است. طراحی نرده برای این نوع راه‌پله کمی پیچیده‌تر از طرح مستقیم است.
راه‌پله U شکل
دو پله موازی که با چرخش 180 درجه‌ای منطقه فرود بین‌شان به هم متصل می‌شوند. به این نوع طراحی پله نیمه چرخشی یا برگشتی هم گفته شده است. منطقه فرود که در بین دو خط موازی قرار دارد به طور کامل صاف و مسطح است و یک منطقه استراحت بسیار مناسب را فراهم می‌کند.
پلکان U شکل از لحاظ بصری بسیار زیباست و می‌تواند در یک ویلای کوچک هم کار گذاشته شود. نکته مهم آن است که ساخت و طراحی راه پله U شکل کمی پیچیده است و نیاز به وقت و زمان بیشتری دارد.
راه پله مارپیچ
این سبک راه پله را در بسیاری از ویلاهای مدرن و حتی سلطنتی می‌توان دید. راه‌پله مارپیچ بسیار خاص و در عین حال دارای ساخت پیچیده و دشوار است. طراحی راه پله مارپیچ نه تنها برای کودکان نوپا و سالمندان منطقه ممنوعه است؛ بلکه ممکن است برای افرادی که تمرکز حواس پایینی دارند نیز خطرناک باشد. علتش هم آن است که هنگام حرکت بر روی پلکان مارپیچ ممکن است کمی دچار سرگیجه و عدم تمرکز حواس شوید.
مزیت این نوع راه‌پله آن است که یک مدل پله دوبلکس برای خانه کوچک است. راه‌پله مارپیچ فضای چندانی اشغال نمی‌کند. از معایب این راه پله آن است که دو نفر هم‌زمان نمی‌توانند از یک پله استفاده کنند و به هیچ وجه برای جابه‌جایی وسایل مناسب نیستند؛ چون هر لحظه امکان دارد با وسایلتان به سمت پایین سقوط کنید. پس بسیار مراقب این راه‌پله باشید.
راه پله منحنی
شاید جذاب‌ترین طرح پله دوبلکس را بتوان نوع منحنی دانست. شکل ظاهری این راه‌پله بسیار مینیمال، جذاب و مدرن است. این نوع پلکان همواره یک قوس مارپیچ دارد که در هیچ جایی تمام نمی‌شود؛ بلکه در سرتاسر پلکان این قوس به چشم می‌خورد.
اگر چه این نوع پلکان بسیار زیباست؛ اما جالب است بدانید که سخت‌ترین طرح پلکان برای معماران است. ساخت پلکان منحنی برای معماران یک موفقیت بزرگ است!
پله ورودی ویلا مدرن اغلب دارای پلکان مارپیچ است. علت این که در ورودی ساخته می‌شود آن است که زیبایی و ظاهر مدرن آن بیشتر به چشم بخورد و همچنین معماری فضا به هم نخورد. پلکان منحنی به جهت زحمت زیادی که دارد گران‌ترین نوع پلکان است.
راه پله دو شاخه
طراحی راه پله دو شاخه به جهت فضای زیادی که اشغال می‌کنند برای ویلاها بزرگ مناسب است. شکل ظاهری این پلکان به این شکل خواهد بود که در قسمت فرود به دو بخش مجزا تقسیم می‌شود که هر بخش متشکل از مجموعه‌ای از پلکان است که در جهت مخالف بخش دیگر به سمت بالا حرکت می‌کند.
پلکان دو شاخه در قسمت شروع از پلکانی به نسبت پهن تشکیل می‌شود و زمانی که در میانه به دو شاخه تقسیم می‌شود عرض پلکان نیز کمتر می‌شود. نمونه این پلکان را در فیلم تاریخی تایتانیک در جشنی که در کشتی برگزار می‌شود دیده‌اید. پله ورودی ویلا مدرن اغلب به شکل پلکان دو شاخه است.
راه پله کنسول
طراحی پله کنسول بسیار جالب توجه است. گو این که پلکان در هوا معلق است. پلکان توسط میله‌های فلزی نگه داشته شده؛ اگر چه ممکن است در بعضی مدل‌ها این میله‌ها نیز وجود نداشته باشند. معماری این طرح راه‌پله بسیار پیچیده است. این پلکان هیچ تکیه‌گاه قابل مشاهده‌ای ندارد و همین ویژگی آن را جادویی و شگفت‌انگیز می‌کند.
اگر چه بعضی از مهندسین معمار ترجیح می‌دهند بخش تکیه‌گاه را کمی قابل مشاهده کنند؛ اما در هر حالت کلی این سبک حالت معلق در هوا دارد.
در طراحی این نوع پلکان نکات مهمی باید برآورد شود؛ به طور مثال مقدار وزنی که هر پله می‌تواند تحمل کند. همچنین به جهت الزامات ساختاری در طراحی این نوع پلکان هزینه تمام شده آن نسبت به مدل‌های دیگر بالاتر است. در ضمن طراح معمار باید بسیار دقیق و کاربلد باشد تا بتواند محاسبات را به شکل کامل و دقیقی برآورد کند.
راه پله ویندر
پلکان ویندر نوع خاصی از پلکان L منتها با یک تفاوت جزیی در طراحی است. قسمت پاگرد یا منطقه فرود این پلکان از دو لبه مثلثی شکل تشکیل شده است و همین لبه‌های مثلثی شکل مماس، وجه تمایز نوع ویندر با نوع L است. طراحی راه پله ویندر چندان دشوار نیست؛ اما نسبت به نوع ال به جهت افزوده شدن لبه‌های مثلثی کمی پیچیده‌تر است و همین بر جذابیت ظاهری آن می‌افزاید.
این نوع پلکان یک مدل پله دوبلکس برای خانه کوچک و قدیمی است. اگر به ویلاهای قدیمی و خانه‌های کوچک سر بزنید می‌توانید این نوع پلکان را بیشتر ببینید. اضافه کردن نرده‌ها در این مدل کمی دشوارتر از مدل ال است و نیاز به پشتیبانی مرکزی دارد.
راه پله دایره‌ای
طراحی پله گرد یا دایره‌ای به نسبت پیچیده است. این مدل همان طرح پلکانی است که اگر از بالاترین نقطه به پایین‌ترین نقطه نگاه کنید ممکن است دچار سرگیجه شوید. پلکان دایره‌ای از قرون وسطی وجود داشته و مدل جدیدی نیست؛ اما کم‌کم برای استفاده بهتر اصلاح شده است.
در کشور ما این نوع پلکان را بیشتر در ساختمان‌های تجاری قدیمی و حتی بیمارستان‌های قدیمی می‌توان دید. همچنین در قسمت فرار بسیاری از ساختمان‌ها و مجتمع‌ها از نوع پلکان گرد استفاده شده است.
اگر چه اغلب طراحی پله گرد برای مکان‌های عمومی و تجاری است؛ اما در بعضی از ویلاهای بسیار بزرگ نیز از این سبک معماری برای پلکان استفاده می‌شود. هزینه ساخت این سبک پلکان بسیار بالاست و برای ساخت به فضای زیادی نیاز دارد.
راه پله انباری
طراحی راه پله انباری برای استفاده بهینه از فضای زیر پله است. قسمت زیر پله در این سبک معماری راه پله می‌تواند به عنوان یک کمد لباس یا یک کمد دیواری یا یک انباری مورد استفاده قرار گیرد. معماران در هنگام طراحی این نوع پلکان فضای زیر پله‌ها را به شکل یک کمد در می‌آورند.
طراحی این سبک راه پله بسیار مناسب افرادی است که می‌خواهند علاوه بر داشتن یک پلکان رابط از فضایی که پلکان استفاده می‌کند استفاده بهینه کنند. این فضا می‌تواند برای نگه‌داری و ذخیره‌سازی مواد غذایی هم مورد استفاده قرار گیرد؛ منتها کاربران این نوع پلکان باید همواره فضای داخلی زیر پله را مورد بررسی قرار دهند تا مواد غذایی‌شان دچار آفت‌زدگی نشود.
ایده‌های دکوراسیون زیر راه پله
در خانه‌های به نسبت بزرگ و دوبلکس فضای زیر پله در بیشتر موارد نادیده گرفته می‌شود و همین خلا تا حدی از زیبایی دکوراسیون می‌کاهد، پس می‌شود از فضای زیر راه پله به روش‌های مختلف استفاده و مورد کاربرد قرار داد، با ما همراه باشید تا چند نمونه را خاطر نشان کنیم.
- تبدیل به فضای استراحتگاه کوچک
- می‌توانند تلوزیون یا شومینه را در این مکان قرار دهید
- از گل‌هایی که نیاز به نور کم دارند، تراریوم می‌توان در زیر راه پله استفاده کرد
- نصب قفسه‌های دکوری در فضای زیر راه پله
- تبدیل به فضایی چون جالباسی، جاکفشی
- تبدیل به کتابخانه‌ای کوچک و نقلی
- ایجاد فضای لاندری روم
- تبدیل به سرویس بهداشتی کوچک
- تبدیل به میز کار و فضایی برای انجام کارهای خود
در این مقاله به یکی از فضاهایی که اغلب در خرید ویلا یا ملک به آن کمتر توجه می‌شود اشاره کردیم و آن “راه پله” است و باید استانداردهای خاص خود را در کاربری و طراحی پله داشته باشد تا هنگام استفاده دچار مشکل نشویم.
انواع راه پله از نظر جنس
پله چوبی، پله سنگی، پله بتنی، پله فولادی، پله چوب و فلزی، پله پلکسی
انواع راه پله از نظر کاربرد
پله آموزشی، پله اداری، پله تجاری، پله فرار، پله هتل، پله شهری، پله مسکونی، پله بیرونی
اجزا تشکیل دهنده پله
کف پله، ارتفاع پله، پیشانی پله، عرض پله، گونه پله، لب پله (دماغه پله)، شیار کف پله، پاگرد، طول پله، دست‌انداز پله
راه پله را کجا قرار دهیم؟
در این قسمت نحوه جانمایی راه پله در پلان را برایتان به طرق مختلف به نمایش خواهیم گذاشت.
جمع‌بندی
انواع مختلفی از مدل‌ها و طرح‌ها برای پلکان منازل مسکونی، ویلا و محیط‌های تجاری و اداری وجود دارد. با توجه به سلیقه، فضای در دسترس، نوع کاربری محیط و هزینه می‌توانید طرح دلخواه خود را پیاده‌سازی کنید.
طراحی راه پله یکی از همان کارهای پیچیده است که اگر مهندسین معمار به خوبی از پس آن برنیایند ممکن است راه پله کاربری خود را از دست بدهد و محیط نیز بسیار آزار دهنده و زشت بشود؛ بنابراین در پیاده سازی طرح مورد نظر باید نهایت دقت را در کنار سایر آیتم‌های ضروری به کار گرفت.