روف ‌گاردن ‌پدیده‌ای نو در ویلای شمال

و اما روف ‌گاردن، پدیده‌ای نو در ویلاسازی

روف ‌گاردن چیست و چه مزایایی دارد؟

مدتی است نگاهمان معطوف به ویلاها شده است، دوست داریم در شمال ویلایی داشته باشیم تا با هر بهانه از زندگی شهری دل بکنیم و در زیبایی شمال غرق گردیم. بر تپه‌های شمال دراز بکشیم و به آسمانش چشم بدوزیم، میان درختانش بدویم و بوی دریایش را تا عمق وجودمان حس کنیم.
استقبال از ویلای شمال سازندگان را مشتاق به ساخت ویلاهای جدید و استفاده از امکانات بدیع ساخته است، این روزها اگر به قصد خرید ویلای شمال راهی این دیار شوید بی‌تردید با آپشن‌های متفاوتی روبرو خواهید شد، مشاورین املاک از وجود امکانات منحصر به فرد سخن خواهند گفت که احتمالا یکی از آن‌ها روف ‌گاردن است.

هدف از این نوشته بررسی روف ‌گاردن می‌باشد، نخست تعریفی از آن ارایه خواهیم نمود و در ادامه بحث را تخصصی پیش خواهیم برد. با بانیان مسکن همراه باشید.
بحث را با این سوال کلی آغاز می‌کنیم:

روف گاردن چیست؟

روف ‌گاردن (Roof Garden) در ساده‌ترین تعریف ممکن به معنای سقفی سبز است. زمانی که تصمیم می‌گیرید سقف خانه یا به عبارتی پشت بام ویلایتان را به باغی زیبا و سبز بدل سازید باید بگوییم در راستای ایجاد یک روف ‌گاردن اقدام نموده‌اید. هنگامی که نام روف ‌گاردن به میان می‌آید برخی‌ها قیمت‌های گزاف را متصور می‌شوند و پرداخت هزینه‌های بالا را الزامی می‌پندارند حال آن که روف ‌گاردن می‌تواند به معنای قرار دادن چند گلدان شمعدانی بر بام ویلا باشد!

بنابراین روف ‌گاردن می‌تواند به سادگی چند گلدان و به باشکوهی باغی بزرگ باشد.

روف گاردن با اسامی مختلفی چون باغ بام و بام سبز نیز شناخته می‌شود.

چند نوع روف گاردن داریم؟

انواع روف ‌گاردن

عموما روف ‌گاردن در کلی‌ترین حالت ممکن دو نوع را شامل می‌شود، ممکن است هدف از پیاده‌سازی روف‌ گاردن، زیبا کردن سقف یک ویلای شخصی یا بازسازی قسمتی از شهر باشد که هر دو مزایا و فواید شاخصی دارد.
این که روف ‌گاردن را چطور طراحی نماییم و چگونه به مرحله اجرا برسانیم، وابسته به فاکتورهای عدیدی است. بستگی دارد ویلا واقع در چه نوع اقلیمی باشد، نوع کاربری زمین چگونه تعریف شده باشد، سازه ساختمان به چه شکل رقم خورده باشد و مهم‌تر این که شما چه طرحی بپسندید و از چه نمونه‌ای استقبال کنید. با این حال عموما روف‌ گاردن را در انواع زیر دسته‌بندی می‌کنند:
روف ‌گاردن متراکم، نیمه‌متراکم و روف‌ گاردن گسترده
این تقسیم بندی بر اساس عمق لایه کاشت، مقدار تجهیزات لازم و نوع گیاهانی که باید استفاده گردند، تعیین می‌شود.

روف ‌گاردن گسترده

آن زمان که سقف مورد نظر حداقل تحمل را دارد و قادر نیست وزن بالایی را تاب بیاورد آن چه پیشنهاد می‌گردد، روف ‌گاردن گسترده است. این نوع روف ‌گاردن تجهیزات آن چنانی نیاز ندارد از این رو به حیث هزینه‌ای نیز از دیگر نمونه‌های موجود ارزان‌تر قلمداد می‌شود. عمق کاشت در روف ‌گاردن گسترده حداقل 5 سانتی‌متر و حداکثر 15 سانتی‌متر است، ثقیل نیست و غیرقابل تحمل برای سقف شناخته نمی‌شود. عموما بر تمام بام‌های ویلا قابلیت استفاده دارد، پشت‌بام پیش از اجرای این روف‌ گاردن، نیازمند اصلاحات و تغییرات اساسی نیست ضمن این که هم بر بام‌های صاف و هم شیب‌دار می‌توان آن را به کار گرفت.

در روف ‌گاردن گسترده نیاز به آبیاری‌های مداوم و رسیدگی‌های آن چنانی وجود ندارد بنابراین از این حیث نیز برای افرادی که در شمال کشور صاحب ویلا هستند و احتمالا قادر نیستند پیوسته به ویلا سر بزنند گزینه مناسبی خواهد بود.

روف ‌گاردن متراکم

در روف ‌گاردن متراکم برای ایجاد یک سقف سبز تنها از چمن‌کاری و چند گلدان استفاده نمی‌شود بلکه محوطه‌ای منحصر به فرد و زیبا خلق می‌گردد. در چنین بام سبزی، از استخر استفاده می‌کنند حتی نیمکت‌های زیبا به کار می‌گیرند، پیاده روهای شیک ایجاد می‌کنند ضمن این که بر بام درخت می‌کارند، درختچه سبز می‌نمایند و خلاصه بامی متمرکز و زیبا رقم می‌زنند. روف ‌گاردن متراکم نیازمند مراقبت‌های ویژه است، اگر آبیاری پیوسته را در دستور کار قرار ندهید یا رسیدگی‌های دائمی را فراموش کنید، بام ویلا طراوت و سرسبزی‌اش را در بازه‌ای کوتاه از دست خواهد داد.
روف ‌گاردن متراکم وزن بالایی دارد و قابل پیاده‌سازی بر ویلاهایی است که ظرفیت مناسبی به حیث تحمل وزن دارند. میزان باری که روف ‌گاردن متراکم بر ساختمان وارد می‌کند چیزی حدود 290 تا 970 کیلوگرم است که به نوبه خود رقم بالایی است بنابراین پیش از پیاده‌سازی نیاز است قدرت ساختمان از نظر تحمل چنین وزنی ارزیابی شود.

روف ‌گاردن نیمه ‌متراکم

روف ‌گاردن نیمه متراکم نه به سنگینی روف ‌گاردن متراکم است و نه به سبکی روف ‌گاردن گسترده، به عبارتی مشخصات این نوع روف‌ گاردن ما بین دو نمونه قبلی است. در مقایسه با روف ‌گاردن گسترده، چمن کاری‌های عمیق‌تری را شامل می‌شود و گونه‌های گیاهی استفاده شده متنوع‌تر است به عنوان نمونه می‌توان از گیاهانی همچون اسطوخودوس استفاده کرد و گراس‌های منحصر به فرد ایجاد نمود. عمق لایه‌هایی که در روف ‌گاردن نیمه‌متراکم به کار گرفته می‌شوند از 12 سانتی‌متر تا 25 سانتی‌متر متفاوت خواهد بود و میزان بار اضافه‌ای که به ساختمان وارد می‌گردد در محدوده 120 تا 200 کیلوگرم برآورد شده است.

گیاهان مورد استفاده در روف گاردن دارای چه ویژگی‌هایی هستند؟

1. نوع ریشه گیاهی که قرار است در خاک قرار گیرد
2. مقاومت گیاه در برابر گرما و سرمای شدید
3. میزان آب مورد نیاز گیاه
4. عملکرد گیاهانی که مجاور هم قرار می‌گیرند
5. میزان نوری که به گیاه می‌رسد
6. نوع و جهت رشد ریشه گیاه
7. مقاومت گیاه در برابر آفات و حشرات

انتخاب گونه‌های گیاهی مناسب روف گاردن:

از گیاهانی که نیاز به آب کمی داشته استفاده کنید و از گیاهانی که به علف هرزگیری و هرس زیاد و آب دهی فراوان محتاج هستند در روف گاردن خودداری شود.

در قسمت گیاهان مورد استفاده در ویلای شمال تا حدودی با گیاهان و گل‌های کاربردی در داخل و خارج ویلا آشنا شده‌اید، حال می‌خواهیم گیاهان مورد استفاده در روف گاردن را به اختصار در انواع درختچه‌ها و گل‌های زینتی نام ببریم.

نمونه‌ای از گیاهان مناسب روف گاردن را در زیر نام می‌بریم!
گیاهان سوزنی برگ
سدوم یا ساکولنت
برگینیا
کلم زینتی
پیراکانتا
توری
زیتون تلخ
گل یخ
درختچه خاس
پامپاس گراس

انتخاب مبلمان مناسب برای روف گاردن:
مبلمان مخصوص فضای باز باید به گونه‌ای باشد که از بارندگی و نور آفتاب در امان باشد، جنس پارچه‌های مبلمان فضای باز از نانو بوده که مانع نفوذ آب به داخل پارچه می‌گردد.

چوب ترموود مورد استفاده در روف گاردن:
بسیاری از باکس‌های چوبی، صندلی، آلاچیق ممکن است از چوب ضد آب یا ترموود ساخته شود! چوب ترموود از عمر و دوام بالایی در فضای باز برخوردار است و زیبایی خاصی به فضایی روف گاردن شما خواهد داد به شرطی که سالی یک بار رنگ کاری شود.

نمونه‌ای از روف گاردن اجرا شده در مازندران، نوشهر

مزایای استفاده از روف ‌گاردن

ممکن است تصور کنید مزایای استفاده از روف‌گاردن تنها در خلق محیطی زیبا خلاصه می‌شود حال آن‌که مزایای روف‌ گاردن بسیار فراتر از این حرف‌هاست.
با توجه به این که روف ‌گاردن، بامی چمن‌کاری شده و سرسبز را رقم می‌زند بر وضعیت هوا اثرگذار است و استفاده از آن علی‌الخصوص در محیط‌های پرازدحام پیشنهاد می‌شود. به عبارتی گیاهان هوا را پاک‌سازی می‌کنند، آلودگی را می‌گیرند، اکسیژن تولید می‌کنند و از آن‌جا که قابلیت تبخیر دارند در روزهای گرم به خنک شدن هوا کمک می‌نمایند.
روف‌ گاردن همچون یک عایق صوتی عمل می‌کند و از تبادل صوت جلوگیری به عمل می‌آورد ضمن این‌که عایق حرارت نیز قلمداد می‌شود. طول عمر و کیفیت بام شما را ارتقا می‌بخشد و رطوبت را حفظ می‌کند. بر سلامتی و زیباسازی شهر اثرگذار است، به حیث اقتصادی مقرون به صرفه می‌باشد و ظرفیت گرمایی سقف ویلا را به مراتب بالا می‌برد

مزایای استفاده از روف گاردن در ویلاها چیست؟

• پاک سازی هوای اطراف
• کاهش آلاینده‌ها
• کاهش جذب حرارت در ساختمان
• کاهش مصرف انرژی
• کنترل دما
• ارتقا معماری ساختمان
• ظاهری زیبا به ویلا می‌دهد

معایب استفاده از روف گاردن در ویلاها چیست؟
سوال این جاست آیا روی همه بام‌ها می‌توان روف گاردن ایجاد کرد؟

• احتمال ریشه دواندن گیاه درون سقف وجود دارد
• استفاده از هر نوع پوشش گیاهی در برخی مناطق جغرافیایی قابل اجرا نیست
• برخی از بناها و ویلاها توانایی تحمل وزن خاک و پوشش گیاهی را ندارد

نحوه اجرای روف‌ گاردن

پیش از آن‌که بتوانیم سقف ویلا را به باغی چشم‌نواز بدل سازیم اصولی هست که ملزم به رعایتشان هستیم و نکاتی وجود دارد که باید بر آن‌ها مشرف باشیم.
ایزولاسیون نخستین مرحله است، به عنوان دومین گام باید زیرسازی‌های مورد نیاز را انجام داد، وضعیت آب را تنظیم نمود و آن‌گاه در راستای کاشت چمن بر سقف ویلا اقدام کرد. بر اساس این که زیرسازی‌ها و اصلاحات ساختاری صورت گرفته چقدر مستحکم و قابل قبول باشند می‌توان تصمیم گرفت چه نوع روف ‌گاردنی بر بام ویلا پیاده‌سازی کرد.

طراحی روف گاردن چگونه انجام می‌شود؟
نحوه اجرای روف گاردن را مطابق شکل زیر برایتان نمایش می‌دهیم و اگر در زمینه طراحی و اجرای روف گاردن سوالی داشتید می‌توانید با مهندسین ما در بانیان مسکن مرتبط و مشاوره بگیرید.

هزینه روف گاردن چقدر است؟
هزینه روف گاردن بستگی به طرح و ابعاد و متریال مورد استفاده متفاوت است در بعضی موارد در حد یک سقف معمولی حدود 5% از کل هزینه ساخت ویلا یا گاهی فراتر از آن و حدود 30% هزینه کل را در بر دارد.

همین‌طور می‌توانید از راهنمای جامع برای داشتن یک ویلا از انتخاب زمین تا خرید ویلای آماده سایت بانیان مسکن نیز استفاده کنید.

آیا امکان ایجاد روف گاردن در همه بام‌ها وجود دارد؟
در پاسخ این سوال باید گفت خیر! روی هر بامی امکان ایجاد روف گاردن وجود ندارد و به شرایطی چون، میزان مقاومت ساختمان و استانداردهای لازم برای ایجاد روف گاردن بستگی دارد.

آیا برای ساخت روف گاردن به مجوز شهرداری نیاز است؟
برای احداث روف گاردن یا همان بام سبز نه تنها نیاز به مجوز شهرداری ندارید بلکه برای گسترش فضای شهر، مورد تشویق شهرداری نیز قرار خواهید گرفت.

صحبت پایانی

اجرای روف ‌گاردن سبب می‌شود یک ساختمان به مفهوم ویلا نزدیک‌تر گردد. از آن‌جا که انسان با طبیعت پیوندی دیرینه دارد، استفاده از گل و گیاه چه در محوطه باشد چه بر دیوار و چه بر سقف، روحمان را التیام خواهد داد و حالمان را خوب خواهد کرد، هدفی که روف ‌گاردن‌ها دنبال می‌کنند.